Dat Iran slecht scoort op vrouwenrechten is een understatement. Gelukkig telt de Islamitische Republiek heel wat straffe dames, die er niet voor terugdeinzen om de wet – wanneer de zedenpolitie even niet kijkt – in de wind te slaan. Letterlijk ook. Op de Facebookgroep van activiste en journaliste Masih Alinejad tonen ze hun wapperende haren, of onlangs: hun kortgeknipte kopjes.

‘Iraanse vrouwen snijden haar af “om vrij op straat te kunnen lopen”’, berichtte De Redactie in mei. Blootshoofds op straat komen is sinds 1979 streng verboden in de Islamitische Republiek. Maar: geen haar, geen zedenpolitie, dacht een Iraanse die haar lokken had afgeschoren om kankerpatiënten te steunen. Ze stuurde een foto van haar naakte hoofd naar de Facebookgroep My Stealthy Freedom (‘Mijn heimelijke vrijheid’), en verschillende vrouwen volgden. Sommigen gingen nog verder en kleedden zich als man, korte coupe incluis, om vrij over straat te kunnen lopen.

My Stealthy Freedom

Het internet pikte het verhaal van de moedige vrouwen onmiddellijk op. Met dank aan de initiatiefneemster van My Stealthy Freedom: Masih Alinejad. Twee jaar geleden richtte de Iraanse activiste de groep op om haar landgenotes een stem te geven in hun strijd tegen de verplichting van de hoofddoek. Een miljoen likes later vertelt de groep het ‘andere’ verhaal van Iran: dat van een land waar vrouwen dansen, zingen en zichzelf tonen, en de wet zo een hak zetten.

Identiteit

Masih Alinejah, die nu in New York woont, droeg nochtans zelf als kind een allesverhullende chador. Net zoals zovele andere vaders, was de hare bezorgd dat zijn dochter anders naar de hel zou gaan. De hoofddoek maakte zo sterk deel uit van Masihs identiteit dat ze zelfs als politieke activiste en kritische journaliste haar wilde krullen bedekte. Pas na haar dertigste, wanneer ze Iran reeds voor Londen had ingeruild, begon ze de steeds lossere sjaal in te ruilen voor hoedjes.

Geen vrije keuze

In 2014 maakte Masih de oversteek naar Amerika met haar tweede echtgenoot en richtte ze de Facebookgroep My Stealthy Freedom op. Onmiddellijk stroomde de pagina vol weelderige lokken. Masih heeft naar eigen zeggen niets tegen de hijab, maar ze klaagt het gebrek aan vrije keuze aan. Ook engageert ze zich via hashtag-campagnes voor andere kwesties, zoals het recht van koppels om elkaar te kussen met #LetsKissinIran (de wang van iemand van het andere geslacht kussen in het openbaar is strafbaar met 99 zweepslagen) of #ItsMensTurn, waarmee ze mannen mee voor de kar van de vrouwenrechten tracht te spannen.

Toorn van het regime

Het initiatief ontging natuurlijk de Iraanse leiders niet, bij wie Masih reeds op een zwarte lijst staat nadat ze op 19-jarige leeftijd pamfletten uitdeelde en – ze was toen zwanger – gearresteerd werd. Een heuse lastercampagne werd reeds tegen haar ontketend, met dagelijkse haatmails en valse beschuldigingen van drugsgebruik en spionage. De Iraanse staatstelevisie berichtte zelfs over een zogenaamde groepsverkrachting van Masih in Londen, nadat ze zonder hoofddoek over straat liep.

Women’s Rights Award

Toch laat Masih zich niet afschrikken. Voor Voice of America, de officiële omroep van de Amerikaanse overheid en haar huidige werkgever, laat Masih elke week de vrouwen achter de My Stealthy Freedom-community aan het woord.  En ook de internationale gemeenschap staat achter haar. Vorig jaar ontving de journaliste de Women’s Rights Award op de mensenrechtentop in Genève omdat ze “een stem geeft aan de stemlozen en het geweten van de mensheid oproept om de strijd van Iraanse vrouwen voor fundamentele mensenrechten, vrijheid en gelijkheid te steunen”.