In de nieuwe Ms Monopoly, de feministische versie van het alombekende familiespel, wordt er niet gespeeld om vastgoed, maar om patenten op vrouwelijke uitvindingen. Eén daarvan gebruiken u en ik elke dag: wifi, mede uitgevonden door Hedy Lamarr. Deze Oostenrijks-Amerikaanse was daarnaast ook actrice, en speelde de eerste naaktscène ooit. Een zij-verhaal!

Het ‘Secret Communication System’. Niet meer en niet minder werd door Hedy Lamarr uitgevonden in 1941. Deze methode voor radiocommunicatie, die door middel van frequentieverspringing ongevoelig wordt door storingen van buitenaf,stond aan de basis van het frequency hopping spread spectrum, gebruikt voor militaire doeleinden. De techniek wordt vandaag ook toegepast in vrijwel alle draadloze digitale communicatietechniek, zoals de gps, bluetooth en soms ook in wifi. Het is dus niet gelogen te zeggen dat u dankzij Hedy Lamarr aan het internetten bent.

Toch duurde het twintig jaar vooraleer de uitvinding van Hedy Lamarr serieus genomen werd. Het feit dat ze een vrouw was en een libertijnse reputatie genoot, had daar zeker iets mee te maken. Hedy, enige dochter van een Oostenrijkse bankdirecteur en een Hongaarse concertpianiste, was dan wel grootgebracht in de meest gesofisticeerde Weense milieus, de wereld had meer oog voor haar looks dan voor haar brein.

“Any girl can be glamorous. All you have to do is stand still and look stupid.” (Hedy Lamarr)

De actrice had dan ook voor ophef gezorgd. Op haar negentiende werd Hedy wereldberoemd door een tien minuten durende naaktscène in de film Extase. Een primeur, net als de seksscène mét vrouwelijk orgasme die daarop volgde. De film werd in veel landen verboden of gecensureerd. Zelfs paus Pius XI sprak zich er over uit.

“Perhaps my problem in marriage – and it is the problem of many women – was to want both intimacy and independence. It is a difficult line to walk, yet both needs are important to a marriage.” (Hedy Lamarr)

De naaktscène was evenmin naar de zin van haar kersverse echtgenoot, de wapenhandelaar en nazi-sympathisant Fritz Mandl, die alle exemplaren van Extase wilde opkopen, tevergeefs. Naar verluidt weigerde onder andere Mussolini de zijne uit handen te geven. Hedy besloot al snel dat ze geen zin had om zich te schikken naar een verstikkend huwelijk en het bijwonen van zakendiners, en trok naar Hollywood. Van haar man en zijn entourage nam ze wel een interesse voor vliegtuigen en besturingssystemen mee, en de kennis van oorlogswapens.

“Hope and curiosity about the future seemed better than guarantees. That’s the way I was. The unknown was always so attractive to me… and still is.” (Hedy Lamarr)

In de VS veranderde de actrice haar geboortenaam Hedwig Eva Kiesler  naar het beter bekkende Hedy Lamarr. Ze tekende een contract bij de roemruchte filmstudio Metro-Goldwyn-Mayer Studios (MGM) en rolde zo in de armen van de high society, en dus ook van piloot Howard Hughes. Het is deze Howard die Hedy’s wetenschapstalent stimuleerde. Hij gaf haar een kleine set met werkmateriaal, waardoor ze tijdens filmopnames kon verder werken aan de projecten die thuis op tafel bleven liggen. Naast enkele kleine uitvindingen, zoals een verbeterde versie van het klassieke verkeerslicht en een bruistablet waarmee je frisdrank kan maken, adviseerde ze Howard bij het ontwerpen van snellere vliegtuigen.

Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog hoorde Hedy dat de Amerikaanse torpedo’s vaak onderschept en neergehaald werden. Samen met vriend en componist George Antheil werkte ze daarom het Secret Communications System uit. Ze namen een patent op hun uitvinding in 1942, maar konden het wantrouwige Amerikaanse leger niet overtuigen en het patent verviel zonder dat ze er een cent mee verdiend hadden. Echte erkenning kwam er pas met de Pioneer Award in 1997, uitgereikt door de Electronic Frontier Foundation. In 2014 kreeg Hedy postuum een plaatsje in de National Inventors Hall of Fame en last but not least: voor de internationale dag van de uitvinder werd haar geboortedatum – 9 november – gekozen.