Het einde van de vakantie nadert. Velen hebben reizen achter de rug, avontuurlijke tochten misschien. Maar niemand doet deze Belgisch-Franse dame na: in het begin van de 20^ste eeuw bereikte ze als eerste westerse vrouw, na een tocht vol ontberingen, de verboden stad Lhasa. Het verhaal van een globetrotter avant la lettre.

Alexandra David-Néel  (°1868) een vrijgevochten vrouw noemen, is een understatement. De in Parijs geboren en in Brussel opgegroeide schrijfster, zangeres en feministe heeft haar hele leven lang haar voeten geveegd aan normen en wetten, en gedaan waar ze zin in had: de wereld ontdekken.

Op de fiets naar Spanje

Als kind bezorgt Alexandra haar ouders reeds grijze haren omdat ze voortdurend wegloopt, met de nodige – grootschalige – zoekacties als gevolg. Op haar vijftiende gaat ze er vandoor naar Engeland en komt pas terug wanneer haar geld op is. Drie jaar later fietst ze zonder iemand op de hoogte te brengen naar Spanje en weer terug. Geen sinecure, in 1886, zonder verharde wegen.

Prima donna

In 1888 gaat Alexandra oosterse religies studeren in Londen en Parijs. Ze sluit zich aan bij feministische en anarchistische groeperingen en verdiept zich in de vrijmetselarij. Dankzij een erfenis van haar tante trekt ze in 1890 naar India en Sri Lanka (toen nog Ceylon). Wanneer ze terugkomt, lanceert ze zich in een zangcarrière – als tiener volgde ze conservatoriumlessen – en schopt het tot eerste zangeres in de opera van Hanoi, wat haar een tournee oplevert door Noord-Afrika en Azië.

Depressief

Op 36-jarige leeftijd voelt ze dat haar stem niet meer meewil en wordt ze artistiek directeur van het casino in Tunis. Daar leert ze Philippe Néel, haar toekomstige man, kennen. Maar Alexandra is er de vrouw niet naar om zich te schikken in een klassiek huwelijk. Ze zet haar carrière verder als schrijfster van o.a. feministische artikels, en geeft lezingen. Na enkele maanden wordt ze echter depressief. Met instemming van haar echtgenoot vertrekt ze opnieuw naar India, met de belofte om na één jaar terug te keren. Ze zal veertien jaar wegblijven.

De verboden stad

Aangekomen in Sikkim, een kleine staat in de Himalaya, spijkert ze haar kennis van het boeddhisme bij. Ze leeft een tijdje als monniksdiscipel in een grot aan de Tibetaanse grens en heeft twee gesprekken met de Dalai Lama. Wanneer de Britten haar uitwijzen – de regio zou te gevaarlijk voor haar zijn – kan Alexandra niet naar huis: de Eerste Wereldoorlog is in aantocht. Samen met Yongden, een jonge Tibetaan die ze adopteert, reist ze verder naar Japan en nadien door het reusachtige Chinese rijk. In de winter van 1923 vatten moeder en zoon de gevaarlijke reis aan naar het dak van de wereld.

Ze vermommen zich als pelgrims, want Lhasa is verboden terrein voor buitenlanders. Elke morgen verft de ontdekkingsreizigster haar rode haar met Chinese inkt zwart en vlecht ze de staart van een jak in haar kapsel. Na maanden van ontberingen in bevroren gebieden, met gekookte stukken leer uit haar laarzen als maaltijd, bereikt Alexandra in 1924 – als eerste westerse vrouw  – de heilige stad.

Celebrity

Wanneer de ‘pelgrims’ na twee maanden in Lhasa worden ontmaskerd en weggestuurd, keert Alexandra terug naar Frankrijk en neemt ze haar aangenomen zoon mee. Samenwonen met Philippe Néel lukt echter niet meer, het koppel scheidt maar blijft bevriend. Alexandra pent haar ervaringen neer in vlot verkopende boeken, reist door Europa en bezoekt tal van bekende persoonlijkheden. Op 72-jarige leeftijd trekt ze nogmaals naar Tibet.

Lama

De globetrotter ontvangt tijdens haar leven diverse onderscheidingen voor haar pionierswerk. De veertiende Dalai Lama benoemt haar tot Lama en komt haar persoonlijk thuis bezoeken. Op haar honderdste krijgt ze ook de hoogste onderscheiding van het Franse Légion d’Honneur. Alexandra sterft op bijna 101-jarige leeftijd in de Provence, net nadat ze haar paspoort had vernieuwd om een nieuwe reis aan re vatten.