Als kind werd Ifrah Ahmed twee keer besneden. Op haar zeventiende vluchtte de Somalische op haar eentje naar Europa, en besloot ze de strijd aan te gaan met genitale verminking. Daar slaagde ze in: als adviseur Vrouwenzaken van de Somalische regering overtuigt ze steeds meer moeders én politici om hun dochters te beschermen tegen de verminkingsgruwel. Binnenkort verschijnt een film over haar leven.

Ifrah was acht toen ze werd besneden en vervolgens weer toegenaaid. Zelf noemt ze zich een overlever van vrouwelijke genitale verminking. Dat is ze ook letterlijk, want één van de meisjes die samen met haar naar de hut werd gebracht, bloedde dood. Bovendien moest Ifrah de horror nóg eens ondergaan op haar dertiende, omdat het de eerste keer zogezegd niet helemaal juist was gedaan. Vier jaar later besloot Ifrah te vluchten van de oorlog in Somalië en trok ze zielsalleen naar Europa.

Reality check

Daar startte ze haar strijd tegen genitale verminking. Het besef dat wat ze had meegemaakt door geen enkele traditie kon worden goedgepraat, kwam er immers pas ze toen ze bij haar aankomst in Ierland een medische check-up onderging. De verpleegsters schrokken zich een ongeluk: waarom was zij in godsnaam zo toegetakeld? Ifrah was des te gechoqueerd toen ze de ervaringen van andere vrouwen in het asielcentrum hoorde en ontdekte dat zowat alle Somalische vrouwen (98% van de vrouwen tussen 15 en 49 jaar) genitaal verminkt zijn.

Voorvechtster van het eerste uur

Ifrah werkte samen met ngo’s als UNICEF, Amnesty International en Irish Refugee Council. In 2010 organiseerde ze haar eerste conferentie tegen vrouwenbesnijdenis, wat haar de titel Europees Ambassadeur voor jongeren- en vrouwenrechten opleverde, en in 2012 zorgde haar activisme ervoor dat de Ierse regering vrouwenbesnijdenis strafbaar maakte. Net als in België riskeert iedereen die in Ierland genitale verminking op een minderjarige uitvoert of bevordert, vervolging, ook als het in het buitenland is gebeurd.

Terug naar huis

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie zijn meer dan 200 miljoen meisjes en vrouwen verminkt, en lopen jaarlijks drie miljoen meisjes het risico dat het ook hen overkomt. Somalië is de trieste koploper in de statistieken. Dankzij een duwtje in de rug van de Somalische minister voor vrouwenzaken die Ifrah ontmoette op een conferentie in Brussel, keerde ze dan ook terug naar haar door oorlog verscheurde thuisland. Vaak op gevaar van eigen leven trok ze van vluchtelingenkamp naar lokale gemeenschap om de bevolking en de religieuze leiders te overtuigen van de barbaarsheid van de vrouwenbesnijdenis. Met de Ifrah Foundation lanceerde ze onder andere de campagne ‘Dear Daughter’, die moeders een brief laat schrijven aan hun dochter met de belofte om hen te beschermen tegen besnijdenis.

Illegaal

Vorig jaar werd Ifrah beloond voor haar jarenlange strijd: de Somalische eerste minister besloot om vrouwenbesnijdenis strafbaar te maken en duidde Ifrah aan als adviseur Vrouwenzaken. Haar taak is nu het uitwerken van een nationaal programma tegen vrouwenbesnijdenis, met de focus op onderwijs en empowerment. Een grote overwinning, al blijft Ifrah zelf heel nuchter: ze weet immers dat verbieden niets uitmaakt als er geen extra waakzaamheid komt.