Vrouwen hebben nog steeds een avondklok. Dat blijkt uit een participatief onderzoek van Amazone, in samenwerking met de MIVB en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Een aangepast beleid dringt zich op.

Op 8 september stelde Amazone, het kruispunt gendergelijkheid, de resultaten voor van een project rond vrouwen en de openbare ruimte en het openbaar vervoer. Naast een internationale literatuurstudie werd ook samengezeten met inwoonsters van de Brusselse gemeente Sint-Joost-ten-Node.

Kippenvel

Daaruit blijkt dat de avondklok nog steeds bestaat, althans voor vrouwen. De Brusselse Nieuwstraat wordt een kippenvel-parcours als de winkels dicht zijn en de buurt verlaten. Lege pleintjes met vuilnis? Slecht verlichte parken? Lange metrogangen of verlaten haltes? Meer dan één vrouw verplaatst zich niet graag in het donker en vermijdt bepaalde zones. Maar ook overdag krijgen ze te maken met handtastelijkheden in drukke metro’s of met diefstallen. Volgens Amazone behoren vrouwen tot die groepen die zich het vaakst onveilig en onzeker voelen in de openbare ruimte.

Trip chaining

Maar niet alleen angst belemmert vrouwen om zich vrij te verplaatsen. De inwoonsters van Sint-Joost-ten-Node wezen ook op ontoegankelijke voetpaden en hoge treden op de trams, waardoor sjouwen met buggy’s en boodschappen niet altijd evident is. Zijn tassen en kinderen dan nog steeds een exclusieve vrouwenbusiness? Blijkbaar wel. Volgens het onderzoek doen vrouwen aan trip chaining: ze maken verschillende tussenstops, zoals thuis-crèche-school-werk-winkel-school-crèche-thuis. Mannen daarentegen reizen vaker van punt A naar punt B. Trip chaining is niet alleen lastig, maar ook duur. Bovendien reizen vrouwen vaker in de daluren, omdat ze meer deeltijds werken. Net dan rijden er ook minder trams en bussen.

Plannen voor en door vrouwen

Op basis van deze onderzoeksresultaten beveelt Amazone overheden en vervoersbedrijven om aan gendermainstreaming te doen bij beleidsbeslissingen rond mobiliteit en de openbare ruimte. Zelf stelt de vzw reeds oplossingen voor zoals een goede verlichting, toegankelijke ruimtes en een groter engagement van burgers. Vrouwen zijn immers de grootste gebruikers van het openbaar vervoer, maar met hun noden wordt weinig rekening gehouden bij het uittekenen van plannen. Ook in het beleid moeten vrouwen beter vertegenwoordigd zijn. In de Europese transportsector bestaan de beleidscommissies, onderzoeksgroepen en adviesraden quasi uitsluitend uit mannen.