Zondag is het vaderdag. De Vrouwenraad en de Gezinsbond weten waarmee je papalief plezier kan doen: 20 dagen verlof na de geboorte van een kind, ongeacht hun statuut en zonder inkomensverlies. De organisaties lanceren een onlinepetitie om hun eisen kracht bij te zetten. Ook zij-kant is al lang voorstander van meer gezinstijd voor vaders, maar pleit in eerste instantie voor een verplichting én volledige vergoeding van de huidige tien dagen, gekoppeld aan een uitgebreider ouderschapsverlof.

Wetenschappelijke experts wijzen er al langer op dat een intensieve betrokkenheid van vaders en meemoeders in de periode na de bevalling van hun partner positieve effecten heeft op de ontwikkeling van baby’s, het genderevenwicht binnen gezinnen en de gelijkheid van vrouwen en mannen op de arbeidsmarkt.

Veel te kort

Bovendien blijkt uit een enquête van de Gezinsbond bij meer dan 6.000 leden en niet-leden dat zowel jonge vaders als moeders het geboorteverlof nu ontoereikend vinden. 93% van de (natuurlijke) moeders en 84% van de partners (vaders en meemoeders) vindt het geboorteverlof voor werknemers ‘te kort’ of ‘veel te kort’.  Volgens 90% van de partners verdienen ook zelfstandigen en meewerkende echtgenoten geboorteverlof, want zij hebben nu recht op niets. Bij de moeders is zelfs 98% daarvan overtuigd.

Toch is het wettelijke ‘geboorteverlof’ in België vandaag nog erg beperkt: tien dagen voor werknemers en ambtenaren. Daarmee scoren we op Europees niveau onder het gemiddelde. De regeling rond moederschaps- en geboorteverlof varieert zeer sterk onder de lidstaten, maar het gemiddelde geboorteverlof bedraagt 12,5 dagen. De Europese Commissie maakte onlangs bekend dat ze van tien dagen een minimumrecht wil maken.

België loopt achterop

“Voor een land dat zich beroept op zijn sterke verlofstelsels loopt de huidige Belgische regeling achterop. Er zijn trouwens internationale voorbeelden van bedrijven die hun werknemers zelf extra verlof toestaan omdat dat resulteert in meer gemotiveerde werknemers”, zegt Manu Keirse. Voor zelfstandigen in ons land is de situatie helemaal dramatisch: zij hebben geen enkel recht op geboorteverlof. “Terwijl het voor een pasgeboren kind en zijn moeder toch niet zou mogen uitmaken welk statuut de vader heeft”, aldus Magda De Meyer.

Petitie

De Vrouwenraad en de Gezinsbond pleiten daarom voor een uitbreiding van het huidige stelsel: een verdubbeling van het geboorteverlof voor werknemers en ambtenaren van tien tot twintig dagen en een gelijkwaardige behandeling voor alle zelfstandigen. Om hun eis kracht bij te zetten, lanceren ze een onlinepetitie. Iedereen die de eisen ondersteunt, kan de petitie ondertekenen.

“De handtekeningen maken we over aan de bevoegde ministers Maggie De Block, Sociale Zaken en Kris Peeters, Werk, met de vraag om nog deze regeerperiode werk te maken van een modernisering van ons geboorteverlofstelsel”, aldus De Meyer en Keirse.

Vergoed en verplicht

De organisaties pleiten voor geboorteverlof zonder inkomensverlies, om ook de financiële drempel weg te nemen. Dat is wat zij-kant ook al jaren vraagt in aanloop naar onze Equal Pay Day-campagnes. Ook vragen we een verplichting van de huidige tien dagen. Uit cijfers van het RIZIV, de FOD Sociale Zekerheid en de RVA blijkt immers dat 15% van de mannen die recht hebben op dit geboorteverlof, dit niet opneemt. Een op de zeven vaders blijft dus minder dan tien dagen thuis na de geboorte van een kind. Bijna de helft hiervan verwijst daarbij naar de druk van de werkgever of naar de bedrijfscultuur. Een verplichting is dus noodzakelijk.

zij-kant ijvert daarnaast niet zozeer voor een verlenging van het geboorteverlof, wel voor een uitbreiding van het ouderschapsverlof.

Ouderschapsverlof naar Scandinavisch model

Het ouderschapsverlof is momenteel een recht waarop zowel vrouwen als mannen in gelijke mate beroep kunnen doen voor elk kind jonger dan twaalf jaar, gedurende maximum vier maanden. Uit cijfers van de RVA blijkt echter dat mannen in 2015 slechts 29% uitmaakten van alle mensen met ouderschapsverlof. Vaders vragen dit verlof veel minder vaak dan vrouwen aan om dezelfde reden als waarom ze het geboorteverlof laten schieten: ze durven niet. Ze vrezen dat thuisblijven een belangrijke weerslag zal hebben op hun carrière, of het behoort echt niet tot de gewoonten binnen het bedrijf om hiervan gebruik te maken.

Ook het financiële aspect speelt een belangrijke rol. Bij een onlinebevraging bij 2.399 werkende vaders door vrouwenvereniging VIVA-SVV, bleek dat 29% geen ouderschapsverlof wil opnemen, een derde heeft het al gedaan of plant het in de toekomst en vier op de tien wil wel thuisblijven, maar kan niet. Van deze groep geeft dus de helft aan dat ze dan te weinig zouden verdienen.

Om mannen aan te moedigen meer tijd bij hun kind door te brengen en de zorg voor de kinderen beter te verdelen tussen vrouwen en mannen, wil zij-kant naar een Zweeds model evolueren: een uitgebreider ouderschapsverlof van 16 maanden, waarvan minimaal drie maanden exclusief gereserveerd zijn voor de moeder en drie maanden voor de vader of mee-ouder. Deze maanden zijn verplicht en vergoed. Over de rest van het verlof beslissen beide ouders samen. In eenoudergezinnen waar de voogdij over het kind bij de alleenstaande ouder ligt, komt het hele ouderschapsverlof die ouder toe.

Teken de petitie van de Gezinsbond en de Vrouwenraad: ‘Geef papa’s en meemoeders 20 dagen geboorteverlof‘
Meer info over de voorstellen van zij-kant rond het geboorte- en ouderschapsverlof vind je in ons Equal Pay Day-persdossier.