©AP via De Morgen
©AP via De Morgen

Polen geeft gehoor aan het protest: er komt dan toch geen totaal verbod op abortus. Een parlementaire commissie heeft het wetsontwerp verworpen. Toch blijft de Poolse abortuswetgeving een van de strengste van Europa. Maar ook in België staat abortus nog steeds in het strafwetboek. Op een colloquium afgelopen vrijdag verzamelde eensgezinde experts zich over de zaak en formuleerden ze enkele voorstellen. zij-kant sluit zich hier overtuigd bij aan.

Het begon allemaal met “Stop abortus”. Dat burgerinitiatief diende een wetsvoorstel in dat abortus zou verbieden in alle gevallen. De enige uitzondering daarbij is wanneer het leven van de moeder onmiddellijk gevaar loopt. Poolse vrouwen die een abortus zouden uitvoeren of de artsen die hen daarbij zouden helpen riskeerden een gevangenisstraf van drie maanden tot vijf jaar. Het oerconservatief voorstel kon rekenen op 450.000 handtekeningen en de steun van de Katholieke Kerk.

Het Poolse parlement boog zich over het wetsvoorstel en keurde de strengere wetgeving in eerste lezing met een ruime meerderheid goed. Dat lokte zowel in Polen, maar ook in andere landen een golf van protest uit. Tienduizenden vrouwen kwamen de afgelopen week op straat. Maandag protesteerden vele pro-choice activisten in Warschau tegen het controversiële wetsvoorstel, gehuld in zwarte kleren als teken van rouw voor hun reproductieve rechten. De dag werd zelfs omgedoopt tot “Black Monday”. Donderdag werd de parlementaire commissie dan ook snel bijeengeroepen voor een tweede stemming. De meerderheid stemde tegen de wet en dus werd het wetsontwerp verworpen. Maar het Poolse parlement, dat het ontwerp initieel had aangenomen, moet zich nu wel nog definitief uitspreken. Bovendien is het bang afwachten op nieuwe voorstellen. Vrouwen hebben deze veldslag dus gewonnen, maar nog niet de Poolse oorlog.

“We gaan nu een apart voorstel doen dat de huidige wet grotendeels zal laten zoals hij is”, aldus de fractieleider van de heersende partij Recht en Rechtvaardigheid. Maar vergis u niet, erg progressief is die huidige Poolse abortuswetgeving niet. Slechts in drie gevallen maakt men een uitzondering: als het leven of de gezondheid in gevaar is, als uit prenataal onderzoek blijkt dat de foetus een ongeneeslijke afwijking heeft, of als de zwangerschap het gevolg is van incest of verkrachting.

België

26 jaar geleden keurde de Kamer een wetsvoorstel goed dat abortus niet meer strafbaar maakt als wordt voldaan aan bepaalde voorwaarden:

  • Abortus is een noodsituatie. De vrouw moet een verklaring afgeven waarin zij aangeeft zich in een noodsituatie te bevinden. Wat een noodsituatie is, wordt in de wet niet gespecifieerd.
  • Het eerste consult en de uiteindelijke ingreep moeten uitgevoerd worden in een abortuscentrum of ziekenhuis met abortushulpverlening.
  • Abortus kan in ons land tot twaalf weken zwangerschap. Abortus na twaalf weken kan enkel om een medische reden.
  • Er is een bedenktijd van minstens zes dagen van kracht. Er mag dus geen abortus worden uitgevoerd binnen de zes dagen na de eerste consultatie.

Als niet al deze voorwaarden vervuld zijn, kunnen de vrouw en de arts vervolgd worden.

Abortus uit het strafrecht

De wet van 1990 was een belangrijke eerste stap, maar nu moet de volgende gezet worden: abortus uit het strafrecht halen. Daarom organiseerden de VUB, ULB, deMens.nu en CAL (Centre d’Action Laïque) op 30 september 2016 een colloquium voor het schrappen van abortus uit het strafwetboek. Professoren, advocaten, gynaecologen –vrouwen én mannen– kwamen samen om argumenten te verzamelen. Volgens hen is rechtszekerheid, in tegenstelling tot risico op vervolging, nodig voor vrouwen en dokters. Samen lijstten ze verschillende alternatieven op. zij-kant sluit zich bij elk van deze voorstellen aan.

  • Abortus mag niet meer beschouwd worden als een misdrijf en moet uit het strafwetboek.
  • Is in dit tijdperk, met nieuwe technologische middelen, de grens van 12 weken nog aanvaardbaar? Absoluut niet, zeggen de experts. Bovendien zou een verlenging van deze termijn vrouwen veel moeilijkheden besparen: nu moeten vrouwen na de termijn van 12 weken, naar het buitenland gaan voor abortus. Het zijn vaak de meest kwetsbare vrouwen die hierop zijn aangewezen. In het buitenland moeten deze vrouwen ook nog eens de volle pot betalen: zo’n 600 à 900 euro. Ter gelegenheid van de 25ste verjaardag van de wet in 2015 vroeg zij-kant eveneens een uitbreiding van deze termijn.
  • De verplichte bedenktijd van zes dagen moet korter. Momenteel lopen vrouwen, die dicht tegen de grens van twaalf weken op consultatie komen, het risico om te laat te zijn.
  • Verder wijzen de experts en zij-kant op de nood aan een doorverwijsplicht. Artsen kunnen immers niet tot abortus verplicht worden, maar de wet vraagt hen evenmin om patiënten door te verwijzen naar erkende abortuscentra
  • Om het taboe op abortus te doorbreken, is het belangrijk dat er in de lessen seksuele opvoeding niet alleen aandacht gaat naar het voorkomen van de zwangerschap (anticonceptie), maar ook naar wat je kan doen als je ongewenst zwanger bent.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.