“Ik zal niet op kantoor zijn vanaf 31 oktober tot het einde van het jaar. Ook al mijn andere vrouwelijke collega’s zullen er niet zijn. Als uw vraag dringend is, stuur die dan naar één van de mannen, zij worden wel nog doorbetaald.” Wie één van de medewerksters van onze vrouwenbeweging zij-kant op woensdag 31 oktober mailt, krijgt dit antwoord terug. Door de Europese loonkloof van 16% werken vrouwen de twee laatste maanden van het jaar immers gratis en voor niets. En daar bedanken we voor.

Op 24 oktober 1975 was er in IJsland geen kinderdagverblijf of school open, vlogen er geen vliegtuigen en rolden er geen kranten van de persen. Ook de visfabrieken en de theaters bleven dicht, en geen enkel huis werd gepoetst. De reden? Vrouwen staakten massaal tegen het feit dat hun lonen nog geen 60% van de mannenlonen uitmaakten, waardoor ze quasi de helft van de dag gratis arbeid verrichtten. Ze legden het werk neer én lieten het huishouden voor wat het was om te tonen dat ze onmisbaar waren voor de economie. Die lag dan ook die dag volledig plat. Alleen de kant-en-klaarmaaltijden swingden de pan uit: blijkbaar kregen alle kinderen knakworstjes voorgeschoteld door hun radeloze vaders.

Nog steeds vieren de IJslandse vrouwen de verjaardag van deze ‘Day Off’– door mannen ook ‘the Long Friday’ genoemd – op 24 oktober door straatprotesten tegen de aanhoudende loonkloof. Net als in 1975 stoppen de IJslandse vrouwen met werken op het moment dat ze – in vergelijking met de mannen – niet meer betaald worden: in 1975 was dat om 14.05 uur,  in 2018 om 14.55 uur.

In België organiseert zij-kant al bijna vijftien jaar de Equal Pay Day. Die ‘dag voor gelijk loon’ symboliseert tot wanneer vrouwen moeten werken om hun loonachterstand van het voorbije jaar dicht te rijden. Dit jaar viel Equal Pay Day op 14 maart: vrouwen moesten 20% langer doorwerken in 2018 om te verdienen wat mannen in 2017 reeds verdiend hadden. Op 31 oktober maken we de omgekeerde beweging. Samen met de Europese vrouwen van PES-Women roept zij-kant op tot een virtuele staking. Vanaf die dag, Unequal Pay Day, werken vrouwen door de Europese loonkloof van 16% gratis en voor niks.

Want laat ons wel wezen: vrouwen verdienen niet minder dan mannen omdat ze minder werken. Integendeel, ze zijn massaal aanwezig op de arbeidsmarkt… én thuis. De zorg voor kinderen of andere familieleden, het managen van het huishouden, het blijft – ondanks alle positieve evoluties – nog steeds hoofdzakelijk een vrouwenzaak. Dat bewijzen ook de cijfers: bijna de helft (45%) van de werkende vrouwen heeft een deeltijdse job, tegenover amper 1 op de 10 mannen. De meeste vrouwen zeggen dat ze anders de combinatie werk-gezin niet kunnen bolwerken, mannen kiezen voor deeltijds omdat ze een extra opleiding volgen of om op het einde van hun loopbaan uit te bollen. Ook: 70% van de mensen die ouderschapsverlof opnemen zijn vrouwen, mannen hebben nochtans evengoed dat recht.

Door de loonkloof komen er vanaf 31 oktober voor de Europese vrouwen geen euro’s meer bij op hun bankrekeningen, tenminste als je vergelijkt met wat mannen op jaarbasis verdienen. Op deze symbolische dag voor ongelijk loon laten de medewerksters van zij-kant de wereld dan ook weten dat het erop zit. Om half vier trekken ze de kantoordeur achter zich dicht om de laatste 16% van de werkdag te besteden aan een welverdiende aperitief.

Inga Verhaert, voorzitter zij-kant

Vera Claes, nationaal secretaris zij-kant