Maar liefst de helft van alle verkrachtingsdossiers van 2010 tot 2015 werd geseponeerd. In de geregistreerde verkrachtingszaken worden ook steeds minder daders (streng) veroordeeld. Wat moet er veranderen opdat verkrachtingen niet zonder gevolg blijven?
Elke dag dienen 10 slachtoffers in ons land een klacht in over verkrachting. Slechts het topje van de ijsberg, want uit onderzoek blijkt dat 9 op de 10 slachtoffers geen aangifte doet. Schattingen geven aan dat er in werkelijkheid dagelijks 80 tot 100 verkrachtingen gebeuren. Door het taboe dat op dit probleem rust, is de stap naar een aangifte voor velen zeer moeilijk. Heb je toch de moed om naar de politie te stappen, dan is de kans groot dat de dader niet vervolgd zal worden. Dat blijkt uit cijfers die Nele Lijnen (Open VLD) opvroeg bij justitieminister Geens. 50,21 procent van de aangiftes van verkrachting tussen 2010 en 2015 werd geseponeerd (zo’n 12.000 zaken). En wat met de andere helft van de zaken? Cijfers tonen aan dat steeds minder daders veroordeeld worden of er vanaf komen met lichte straffen. Het gevoel van vele slachtoffers dat aangifte doen niks teweeg zal brengen, is dus niet ongegrond. Verkrachting wordt nog steeds te weinig ernstig genomen en slachtoffers blijven in de kou staan.
Victim blaming
Gebrek aan bewijs, een onbekende dader of te weinig recherchecapaciteit bij de politie. Dat zijn de meest voorkomende redenen voor de seponering van de duizenden verkrachtingsdossiers. Ook de vooroordelen tegenover het slachtoffer en victim blaming bij politie en parket spelen nog al te vaak een rol. Ze hebben bovendien een te beperkte kennis over het fenomeen.
Wat moet er veranderen om ervoor te zorgen dat verkrachtingen minder zonder gevolg blijven? Om de vaststelling correct te laten verlopen, stelt experte Danièle Zucker voor om op elke spoedgevallendienst minstens een verkrachtingsexpert te hebben. Daarnaast pleit zij-kant voor opleidingen bij politie, magistraten en hulpverleners die met deze problematiek te maken krijgen: slachtoffers hebben recht op een houding van respect en objectiviteit. Verder onderstreept zij-kant het belang van een interdisciplinaire aanpak. In september kondigde staatssecretaris Elke Sleurs aan dat begin volgend jaar drie Family Justice Centers de deuren openen waar artsen, psychologen en juristen onder één dak zitten. Ten slotte zouden de kosten voor de analyse van de seksuele agressie set’ (SAS) moeten dalen. De SAS is een instrument voor spooropname op een slachtoffer van seksueel geweld. Het kan de bewijsgaring bij seksueel geweld verbeteren, maar omdat de analyses van de set zo’n 500 tot 800 euro bedragen (per kit!) wordt de set veel te weinig aangewend.
Neem een kijkje op de website www.horenzienenpraten.be voor meer informatie over de campagnes van zij-kant en VIVA-SVV over partnergeweld en grensoverschrijdend gedrag.