Mama, papa, kindjes. Zo ziet een gezin er volgens de wetgever uit. De realiteit is anders: een vijfde van de Belgische kinderen groeit op bij een alleenstaande ouder, zeer vaak de moeder. En die eenoudergezinnen botsen op heel wat obstakels, zo lijstte het Vlaams ABVV op in een zopas gepubliceerd dossier.

Maar liefst 1 op de 6 Vlaamse kinderen (14,2%) leeft in een eenoudergezin (K&G, 2017), in heel België gaat het over 19% van de kinderen. Het aantal eenoudergezinnen komt overeen met het aantal ouders bij wie de kinderen gedomicilieerd staan, vaak gaat het om de moeder. Maar deze kinderen kunnen natuurlijk ook deeltijds opgevangen worden door de andere ouder. Het werkelijke aantal alleenstaande ouders is dus in de praktijk nog veel hoger dan het aantal eenoudergezinnen.

Deze ouders botsen op heel wat obstakels. Zo hebben eenoudergezinnen gemiddeld 30% minder inkomen dan tweeverdieners. Het gevolg is dat 20% de armoedegrens niet haalt en 40% moeilijk rondkomt. Vooral huisvesting blijkt een financiële kopzorg. Slechts 56% van de eenoudergezinnen bezit een eigen huis versus 83% van de andere gezinnen. De woonbonus levert hen ook maar de helft op van het belastingvoordeel dat koppels kunnen opstrijken. Op de huurmarkt worden eenoudergezinnen vaker gediscrimineerd, waardoor de huurprijs in verhouding een grotere hap uit hun budget neemt. Ook is 41% van de woningen bij eenoudergezinnen kwalitatief ontoereikend, tegenover 32% bij koppels. En 18,6% van de eenoudergezinnen leeft in energie-armoede, tegenover 4,7% van de koppels.

Ondanks het feit dat ze alleen een huishouden moeten runnen, hebben alleenstaande ouders veel vaker een voltijdse baan dan tweeverdieners. Ze kunnen het zich simpelweg niet veroorloven om deeltijds te werken, en zelfs niet om tijdskrediet en ouderschapsverlof op te nemen. Eenoudergezinnen worden 2,4 keer per week geconfronteerd met een conflict tussen arbeid en gezin, tweeverdieners 1,5 keer.

Een vrouwenzaak

Opvallend is dat alleenstaand ouderschap in de praktijk vooral alleenstaand moederschap betekent: 8 op de 10 alleenstaande ouders zijn vrouwen. In deze groep is de combinatie werk-privé nog moeilijker, vooral voor kortgeschoolde moeders. Zij hebben doorgaans minder inspraak in hun job, een kleiner netwerk en minder kansen op de arbeidsmarkt, waardoor ze meer risico lopen om volledig opgeslorpt te worden door de combinatie gezin-werk. Wanneer zij de combinatie niet aankunnen, is de verleiding voor hen groter om uit de arbeidsmarkt te stappen. De cijfers bewijzen dit: slechts 66,5% van de alleenstaande moeders werkt, een groot verschil met de 78,9% werkenden bij alleenstaande vaders en 94,4% bij koppels.

Ook kunnen alleenstaande moeders minder beroep doen op kinderopvang dan alleenstaande vaders. Het aandeel alleenstaande moeders met jonge kinderen dat gratis opvang gebruikt ligt met 66% fors lager dan dat van gehuwde vrouwen (81%). Alleenstaande vaders krijgen wel beduidend meer hulp van de eigen ouders. Ook stuurt slechts 40% van de alleenstaande moeders haar kind naar de crèche, tegenover 60% van de samenwonende moeders. De opvang in crèches is immers vaak te duur in verhouding tot het eengezinsinkomen. Zodra de kinderen de schoolleeftijd hebben, wordt de (goedkopere) formele buitenschoolse opvang dan weer intenser gebruikt door alleenstaande ouders.

Eenoudertoets

Volgens ABVV is het hoog tijd dat de wetgever met meer aandacht dan vandaag kijkt naar de problemen waar eenoudergezinnen tegenop lopen. De vakbond pleit in haar dossier voor de invoering van een eenoudertoets voor alle nieuwe wetgeving op zowel lokaal, Vlaams als federaal niveau.

Lees het volledige ABVV-dossier hier.

They can do it!

Ook zij-kant formuleerde vorig jaar een reeks beleidsaanbevelingen na een onderzoek over het alleenstaand ouderschap. Via een literatuurstudie en diepte-interviews werden de ervaringen van moeders en vaders met verschillende achtergronden geanalyseerd. Alleenstaande ouders: They can do it! focust daarbij vooral op de sterktes en verwezenlijkingen van alleenstaande ouders, want één ding is zeker: zij blinken uit in zelfstandigheid, creativiteit en handelingsvermogen.

1 reactie op “Eenoudergezinnen hebben het moeilijk, en dan vooral moeders
  • Alleenstaande moeder geweest dus weet wat het inhield … vandaag alleenstaande 60-jarige.
    En ook in die situatie moeten we het maar blijven kunnen hé : lager loon, lager pensioen, …
    Yes, we can do it want we zijn (vaak) vindingrijk.
    Een beetje meer faire ‘behandeling’ van de overheid mag (moet).

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.