Deeltijds werken levert vrouwen geen beter evenwicht op tussen werk en gezin. Integendeel, vrouwen die deeltijds werken ervaren meer tijdsdruk dan vrouwen met een fulltime job. Dat blijkt uit een studie van onderzoeksgroep TOR (VUB) in opdracht van het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen (IGVM). Het feit dat vrouwen nog steeds instaan voor het leeuwendeel van de huishoudelijke taken en de kinderzorg biedt hiervoor een verklaring.

Het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen (IGVM) stelde gisteren het rapport ‘Gender en Tijdsbesteding’ voor. In opdracht van het Instituut, voerde de VUB een onderzoek uit bij 5.559 Belgen. Onderzoekers peilden naar de tijdsdruk en de tijdsbesteding van vrouwen en mannen. De studie toont overtuigend aan dat taakverdelingen anno 2016 nog steeds volgens genderstereotypen en traditionele rolpatronen verlopen: vrouwen besteden significant meer tijd aan huishoudelijk werk en kinderzorg dan mannen.

Deeltijds werk ≠ minder stress

De eerste vragen in het onderzoek peilen naar tijdsdruk. Aan de hand van items als ‘Ik heb nooit tijd voor mezelf’ en ‘Ik heb het gevoel dat mijn dag te weinig uren telt’ werd een score op 100 berekend voor de ervaren tijdsdruk. Bij koppels met jonge kinderen waarbij de man én de vrouw voltijds werken, ligt de tijdsdruk bij de vrouw op 53,3, tegenover 49 bij de man. Vrouwen die deeltijds werken met een partner die voltijds werkt, scoren – tegen alle verwachtingen in – niet lager dan voltijds werkende vrouwen, maar integendeel hoger! Het verschil met de tijdsdrukscore van hun mannelijke partner is heel groot: mannen scoren bijna 10 punten lager (47,2). Mannen met een partner die deeltijds werkt, rapporteren minder tijdsdruk dan mannen met een partner die fulltime werkt. Voor mannen is een deeltijds werkende partner dus een zegen, terwijl het voor die deeltijds werkende vrouw meer stress betekent.  Wanneer een vrouw met jonge kinderen deeltijds gaat werken, stijgt haar gevoel van stress, maar daalt het dus bij mannen.

Maar waarom ervaren vrouwen die deeltijds werken meer tijdsdruk? Wellicht ligt het antwoord in de privésfeer. Als je dan toch deeltijds werkt, is er tijd voor het hele huishouden, het strijkwerk, de kinderen, het koken, de kuis, zo klikt het. “Wanneer de vrouw bewust die keuze maakt, geeft het de man in het gezin een hele legitieme reden om te zeggen: dan blijf ik gewoon mijn traditionele rol vervullen en dan neem jij het huishoudelijke werk er maar bij”, aldus Teun Van Tienoven van de VUB. Deeltijds werken zorgt ervoor dat de oude rollenpatronen worden bevestigd. Het geeft mannen als het ware een legitieme reden om het werk op hun partner af te schuiven. Deeltijds werk is dus nauwelijks een oplossing voor de moeilijke combinatie tussen werk en gezin en levert geen beter evenwicht op.

Genderstereotiepe taakverdeling

De objectieve tijdsmeting toont aan dat de verantwoordelijkheid voor de zorg voor de kinderen en het huishouden bij de vrouw ligt, zeker voor vrouwen die deeltijds werken. Aan de hand van de tijd besteed aan betaalde arbeid, het huishouden, voor de kinderen zorgen, slapen, eten, ontspanning, werden genderverschillen in kaart gebracht. De cijfers spreken boekdelen: gedurende de werkweek spenderen vrouwen die voltijds werken per dag een uur meer aan huishoudelijk werk en een halfuur meer aan kinderzorg dan mannen. Werken ze deeltijds, dan stijgt dat verschil tot meer dan twee uur per dag. Ook in het weekend hebben mannen meer vrije tijd dan vrouwen.  Op een zaterdag zijn vrouwen 3u38 zoet met de was en de plas, mannen besteden er een uur en een kwartier minder aan. Op zondagen loopt dit voor vrouwen op tot 5u31, tegenover 4u20 voor mannen. Hoewel meer en meer vrouwen de afgelopen decennia hun intrede deden op de arbeidsmarkt, zijn de genderstereotypen en traditionele taakverdelingen dus nog steeds hardnekkig aanwezig in de privésfeer. Cijfers van voorgaande tijdsbestedingsonderzoeken maken duidelijk dat hier weinig verandering in komt. Resultaten uit voorgaande onderzoeken (1999 en 2005) verschillen nauwelijks met de resultaten uit het huidig onderzoek. Met andere woorden, de evolutie naar meer gendergelijkheid stagneert.

Deeltijds werk is niet altijd een keuze

Deeltijds werk blijft een vrouwenzaak. In 2014 werkte 41% van de vrouwelijke loontrekkenden in de privésector deeltijds, tegenover slechts 9% van de mannen. Dat groot aandeel deeltijds werk bij vrouwen heeft te maken met discriminatie op de werkvloer, een ongelijke verdeling van zorgtaken en een gebrek aan sociale voorzieningen. Dat vrouwen hier zelf vrijwillig voor kiezen, blijkt dus niet altijd te kloppen. Uit cijfers blijkt immers dat slechts 8,5% van de deeltijds werkende vrouwen aangeeft geen voltijdse job te wensen. Ten slotte heeft dergelijk arbeidsstatuut een grote impact op de verloning: deeltijds werk bij vrouwen is ook de belangrijkste oorzaak van de loonkloof. Die bedraagt 20% bij voltijds en deeltijds werkenden samen. Als we enkel kijken naar wie voltijds actief is, is die kloof nog maar 5%. Mee dank zij de Equal Pay Day campagnes is dat een aanzienlijke verbetering tegenover een aantal jaren geleden. Daarom ijveren zij-kant en ABVV op Equal Pay Day jaarlijks voor het verkleinen van de loonkloof.