De coronacrisis verplicht ons om onze levensstijl drastisch aan te passen. We leren wat het betekent om in quarantaine te zitten, van thuis te werken en kinderen te onderwijzen. Sommigen verliezen hun job, anderen moeten een geliefde afgeven. Vrouwen bevinden zich in de meest kwetsbare posities.
Werken rond de klok
In de vuurlinie van de pandemie staan de gezondheidswerkers. Zij werken de klok rond en stellen zich bloot aan risico’s om hun patiënten de best mogelijke zorg te kunnen bieden. Het gros van de verpleegkundigen (92%) zijn vrouwen. Ook negen op de tien verzorgers in ziekenhuizen en woonzorgcentra zijn vrouwen. In de thuiszorg is 98% van het personeel vrouwelijk. Hun werk is zwaar en eist ook een emotionele tol. Toch zijn deze jobs sterk ondergewaarderd en onderbetaald.
Meer kans om ziek te worden
Het virus discrimineert niet op gender. Iedereen kan ziek worden door COVID-19. Toch lopen vrouwen meer risico om het virus op te lopen: zij vallen noodgedwongen veel vaker terug op openbaar vervoer dan mannen (cf. Gender Equality Index), en dat geldt zeker voor alleenstaande ouders. 18% van de laatste groep zegt dat bussen en trams hun enige transportmiddel zijn. Nu het openbaar vervoer zo goed als stilligt, ervaren deze mensen ook meer moeilijkheden om naar het (verplichte) werk, de dokter of de winkel te gaan.
Jobverlies
Veel bedrijven zijn momenteel (zo goed als) gesloten en dat zorgt voor sociale ellende. Vliegpersoneel, winkelbedienden, verkopers, schoonmakers en kappers: het overwegend vrouwelijk personeel in deze laagbetaalde sectoren kan momenteel niet gaan werken en moet terugvallen op een werkloosheidsuitkering. Veel van deze mensen hadden nochtans reeds moeite om rond te komen. Bovendien zullen zij de eersten zijn die in de komende recessie hun job dreigen te verliezen. Volgens EIGE heeft een kwart van de vrouwelijke werknemers in de EU een precaire job. Voor migranten is de situatie nog moeilijker. Bijna één op de drie vrouwen en één op de vier mannen die niet in de EU geboren zijn, bevinden zich in onzekere werksituaties.
Onbetaalde zorgarbeid zal toenemen
Zelfs zonder crisis zijn vooral vrouwen verantwoordelijk voor zorgarbeid. Nu de scholen toe zijn en mensen thuis werken, neemt de werklast alleen maar toe, en dus ook de genderongelijkheid. Het zijn vooral de vrouwen die hun kinderen helpen met huiswerk en onlinelessen, die het huishouden draaiende houden en soms ook nog de zorgen voor oudere familieleden op zich nemen. Alleenstaande ouders, en dat zijn in acht op de tien gevallen vrouwen, zitten in een nog moeilijkere situatie nu elke vorm van formele en informele opvang wegvalt.
Social distancing is geen optie
Voor sommigen is social distancing geen optie. In de EU leven 61 miljoen vrouwen en 47 miljoen mannen met een beperking. Nog steeds helpen dagelijks verzorgers deze mensen met eten, wassen en aankleden. Ook de zorg aan huis voor ouderen en mensen met psychiatrische problemen gaat onverminderd verder, in negen op de tien gevallen zijn deze verzorgers en verplegers vrouwen.
Familiaal geweld
#Stayathome is niet voor iedereen hetzelfde als #staysafe. Sociale isolatie verhoogt de kans op intrafamiliaal geweld. In België kreeg de hulplijn 1712 vorige week zeventig procent meer oproepen in vergelijking met de eerste week waarin de coronamaatregelen van start gingen. Bovendien wordt het voor slachtoffers moeilijker om hun partner te verlaten door de financiële onzekerheid die op deze crisis zal volgen.
Waar zijn de vrouwelijke beleidsmakers?
Terwijl in Europa momenteel vooral vrouwen de klok rond werken in ziekenhuizen en verpleeginstellingen, zijn het vooral de mannen die aan het woord komen in de media. Zij zijn nog steeds in de meerderheid in de hogere machtsregionen, waardoor ze ook in deze crisis de beslissingen maken die het leven van alle burgers bepalen. Deze genderongelijkheid aan de top van het bedrijfsleven en in de politiek zorgt er ook voor dat het perspectief van vrouwen minder wordt meegenomen in de beleidsbeslissingen.
Beleidsbeslissingen moeten rekening houden met verschillende noden
Beleidsmakers moeten in hun beslissingen om deze crisis – en de komende economische crisis – te boven te komen rekening houden met de verschillende situaties en noden van mannen en vrouwen. Het is bovendien hoog tijd dat het essentiële werk van vrouwen in deze gezondheidscrisis wordt gewaardeerd én correct wordt betaald.
Bron: EIGE