Blijf van mijn meloenen_button recht (zonder punt)Op 22 september voeren solidariteitsorganisatie FOS en zij-kant, de progressieve vrouwenbeweging, actie om aandacht te vragen voor de arbeidsomstandigheden van fruitpluksters. Onder de slogan ‘Blijf van mijn meloenen’ maken we duidelijk dat seksisme en loonongelijkheid dagelijkse kost zijn voor de plantage-arbeidsters in het Zuiden. Kom langs onze opvallende stand in de Antwerpse Stadsfeestzaal en steun onze actie met een ‘Blijf van mijn meloenen’-button, ontworpen door Eva Mouton!

Meloenen, bananen of druiven: tropisch fruit mag dan heerlijk naar de zomer smaken, de omstandigheden waarin het fruit geplukt wordt in Honduras, Ecuador of Zuid-Afrika zijn helemaal niet zo fraai.

zij-kant en FOS vragen met de ‘Blijf van mijn meloenen’-actiedag aandacht voor de arbeidsomstandigheden van de plantage-arbeidsters. Illustratrice Eva Mouton ontwierp voor ons buttons, die we uitdelen aan een opvallende meloenenstand op 22 september in de Antwerpse Stadsfeestzaal.

Ik heb een vriendin die…

Met de dubbelzinnige actieslogan maken we duidelijk dat seksisme, seksuele intimidatie en misbruik dagelijkse kost zijn voor de vrouwen op de fruitplantages. Cijfers zijn er amper, aangezien de meeste slachtoffers niet uitkomen voor het misbruik. Tijdens workshops met arbeidsters over seksuele intimidatie klinkt het steeds: “Ik heb zelf geen probleem, maar ik heb een vriendin die…” en dan volgt het verhaal.

Vaak is de schuldige immers een overste, en vrezen de slachtoffers dat ze hun werk verliezen als ze een klacht indienen. Velen werken immers met een tijdelijk contract, of enkel op basis van een mondelinge overeenkomst. Vrouwen die wél durfden een klacht neer te leggen werden vaak opnieuw slachtoffer: ze kregen zelf de schuld, werden ontslagen of namen zelf ontslag, om de situatie niet langer te moeten ondergaan.

Ook hebben vele vrouwen schrik om niet geloofd te worden en kunnen ze zich geen advocaat veroorloven. Daarnaast is de schaamte groot, net als de vrees om hun partner te verliezen.

Emilia, bananenarbeidster uit Honduras:

“Ik begon te werken op de inpakafdeling van het bananenbedrijf op 2 februari, samen met een groepje van 14 andere heel knappe arbeidsters, die, om zeker aan het werk te mogen blijven, zich lieten betasten door de bazen. Ik werd bevriend met een paar jongens die me leerden in te pakken. Ze zeiden dat als ik goed mijn werk zou doen, ze me met rust zouden laten.”

Loonkloof v/m

CGT-Honduras-photo-from-proposal-for-article-590x442Opdat wij in de supermarkt tropisch fruit aan een spotprijs zouden kunnen kopen, verdienen de lokale arbeiders minder dan het wettelijke minimumloon en hebben ze geen recht op sociale zekerheid. Dit terwijl ze zware arbeid leveren in de blakende zon, zonder bescherming of gereedschap zoals handschoenen en machetes.

De arbeidsters botsen bovendien op een loonkloof, waardoor hun lonen nog lager liggen. Soms krijgen vrouwen ronduit minder voor hetzelfde werk, soms verdienen ze beduidend minder omdat ze in lagere functies werken of gebonden zijn aan tijdelijke contracten.

Rita, bananenarbeidster uit Ecuador:

“De werkdagen zijn erg lang. Ik moet om 4 uur opstaan om een bus te nemen. Ik moet rechtstaan gedurende 12 uur, terwijl ik constant dezelfde taak uitvoer, tot ik klaar ben. Ze hebben ons nooit het minimumloon betaald. Vrouwen verdienen minder dan mannen.”

María, bananenarbeidster uit Ecuador, bevestigt:

“Ik verdien 140$ per 2 weken, soms iets minder, rond 120$. Mannen verdienen meer, want zij worden per doos betaald en wij per palet; zij verdienen ongeveer 160$.”

María Gomez (65 jaar), meloenenarbeidster Honduras (werkte 30 jaar bij Melon Export SA):

“Ze hebben nooit de bijdrage aan de sociale zekerheid betaald, en nu zal ik nog niet op pensioen kunnen en eindelijk rusten, nadat ik zoveel jaren op de plantages heb gewerkt. Ik zal verder naar werk moeten zoeken, om te kunnen overleven.”

Tijdens periodes van zwangerschap of wanneer ze borstvoeding geven, hebben vrouwen vaak geen werk en dus geen inkomen. Hoewel het tegen de Hondurese wet is om vrouwen te weigeren of te ontslaan omdat ze zwanger zijn, geeft 20% van de 310 ondervraagde meloenarbeidsters uit een studie van 2012 aan dat ze verplicht een zwangerschapstest ondergingen voor ze werden aangeworven, en 17% dat ze ontslagen werden naar aanleiding van een zwangerschap.

Uit de lucht besproeid

Condiciones melon_0Dagelijks komen de arbeid(st)ers op de fruitplantages in aanraking met grote hoeveelheden giftige chemische producten. Zo worden de plantages in Ecuador vanuit vliegtuigjes besproeid met pesticiden terwijl de arbeiders aan het werk zijn. In Honduras zorgt het gebruik van chloor door het gebrek aan beschermingsmiddelen zoals handschoenen of een mondmasker voor huid-, oog- en ademhalingsproblemen en gastro-intestinale ziektes.

Anonieme meloenenarbeidster, Honduras:

“Wij, de vrouwen die op het veld werken, vallen soms flauw door de chemische gassen. Alle dagen valt er wel iemand flauw, ofwel door de zon, de chemicaliën of de honger.”

Vertegenwoordiger vakbond COSIBAH, Honduras:

“De meloenenarbeidsters krijgen geen opleiding over het gebruik van de chemicaliën, ze kennen de namen niet van de producten waarmee ze werken, ze weten enkel dat ze een netje op hun hoofd moeten dragen, om de meloenen te beschermen. Veel vrouwen hebben ernstige vervellingswonden op hun handen en huid door de grote hoeveelheden chloor die worden gebruikt om de meloenen te wassen.”

Het spreekt voor zich dat zwangere vrouwen extra kwetsbaar zijn, en dat zowel hun gezondheid als die van hun ongeboren kind in gevaar wordt gebracht door het overmatig gebruik van chemicaliën. Uit getuigenissen blijkt echter dat zwangere vrouwen niet gespaard worden, en hetzelfde werk moeten doen als alle anderen.

Sanitair

Tot slot hebben vrouwen op de plantages geen toegang tot stromend water of afgesloten sanitair, wat hygiënische problemen oplevert én hen extra kwetsbaar maakt voor vernederingen en seksuele intimidatie: bazen en mannelijke collega’s kijken toe terwijl ze hun behoeften doen.

Wat kan jij doen?

Met ‘Blijf van mijn meloenen’ komen zij-kant en FOS op voor de rechten van vrouwen wereldwijd. Steun onze actie en kom langs bij onze stand op vrijdag 22 september in de Antwerpse Stadsfeestzaal voor een ‘Blijf van mijn meloenen’-button en infoflyer. Steun ook onze actie op Facebook en Twitter.

IMG_2176 (005)Wat kan je nog meer doen?

  • Koop meer lokaal en seizoensgebonden fruit.
  • Toch zin in een stukje tropisch fruit? Koop dan zoveel mogelijk fairtrade of biologisch fruit, waarvoor geen schadelijke stoffen werden gebruikt.
  • Stel vragen in je supermarkt of aan je fruitboer. Vraag hen naar de herkomst van het fruit en hun fairtrade-beleid.
  • Teken de petitie die momenteel loopt bij de Make Fruit Fair-campagne en reageer zo op de ernstige schendingen op de plantages in Costa Rica en Honduras.
  • Ben je vakbondsvertegenwoordiger? Zet duurzame productieketens mee op de agenda van de ondernemingsraad van jouw bedrijf.
  • Steun FOS. Met jouw bijdrage kunnen zij vakbonden in het Zuiden helpen om een netwerk uit te bouwen om zo sterker te staan in hun onderhandelingen met de werkgevers en de overheden.

1 reactie op “Blijf van mijn meloenen

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.