Taboe is een groter probleem dan de wet

Op 3 april, de 25^ste verjaardag van de wet, woonde zij-kant een internationaal colloquium over abortus bij. Op het einde van de dag werd een resolutie overhandigd aan minister van Volksgezondheid Maggie De Block. Ook zij-kant ondertekende deze resolutie, waarin werd gepleit voor een modernisering en een uitbreiding van de wet.

Maar het thema van de dag was vooral de stigmatisering van abortus. Zwangerschapsafbreking is een gepolitiseerd onderwerp in de Wetstraat, maar ook in de dorpsstraat wekt het onderwerp zeer sterke emoties op. Vrouwen die het meemaken – twee op de tien vijftigjarige vrouwen heeft ooit een zwangerschap afgebroken – blijven doorgaans zeer discreet over hun beslissing. De afkeuring loert immers om de hoek.

Vreselijke taboe

zij-kant sluit zich dan ook aan bij de opinie van Marleen Temmerman, op 3 april verschenen in De Standaard. De gynaecologe en directeur van het Departement voor reproductieve gezondheid en onderzoek van de Wereldgezondheidsorganisatie vindt  een herziening van het wettelijke kader een goede zaak. Maar in de eerste plaats is er nood aan een betere psychosociale omkadering voor vrouwen en meisjes die een zwangerschapsonderbreking ondergaan en daar nog te vaak eenzaam mee moeten worstelen. Daarvoor moet abortus echter eerst bespreekbaar zijn. “Zo worden zij en wij verlost van dat vreselijke taboe en de schuldgevoelens die ermee gepaard gaan.”

Eenzaam

Marleen Temmerman schreef haar opiniestuk na de getuigenissen in de krant van twee vrouwen die hun zwangerschap beëindigden: een nog studerende jonge vrouw en een moeder van twee die per ongeluk opnieuw zwanger werd. Beiden konden beter begeleid worden bij hun beslissing en behandeling: de eerste vrouw verklaarde zich nog nooit zo alleen op de wereld te hebben gevoeld, de tweede vrouw fietste naar huis met weinig info en een doorbloede jeans.

Marleen Temmerman: “Ze vertelden ronduit – maar anoniem – over hun wedervaren in het abortuscentrum, met een panikerende arts en een te beperkte psychologische ondersteuning. Ze gaven ook inkijk in de psyche van de verwekkers/vaders van die ongewenste liefdesvruchten. De ene ontvluchtte zijn verantwoordelijkheid omdat hij nog te groen achter de oren was, maar wel rijp genoeg tussen de benen. De andere man was geen feminist, maar dacht attent en empathisch mee met zijn vrouw die in nood verkeerde.”

Getuigen?

De gynaecologe wijst erop dat journalisten haar geregeld contacteren met de vraag om getuigen aan te brengen. “Dat lukt meestal bij thema’s als seks(uele gezondheid) en voortplanting die te maken hebben met zaken als nieuwe gezinsvormen, noodlot en ziekte, het syndroom van Down of de menopauze. Ja, het is makkelijk getuigen te vinden die willen praten over miskramen, aangeboren afwijkingen, contraceptie, ivf, borstkanker, vaginale afscheiding, lesbisch moederschap en menopauze. Maar, als het gaat over gendergerelateerd geweld, seksueel overdraagbare ziekten of abortus, klapt iedereen dicht.”

Voorlichting en onderzoek

Naast het belang van omkadering, onderstreept Marleen Temmerman dat voorkomen beter is dan genezen en pleit ze voor een doorgedreven bewustmaking en educatie inzake seksuele gezondheid, thuis en op school, generatie na generatie. Tot slot stelt ze dat meer wetenschappelijk onderzoek nodig is. Zo weten we veel te weinig over het demografische, sociaaleconomische en psychologische profiel van de vrouwen die een zwangerschap afbreken. Deze inzichten kunnen helpen om gerichter aan preventie en begeleiding te doen.