In het parlement werd op 4 juni een belangrijke stap vooruit gezet op vlak van vrouwenrechten: vanaf 1 maart hebben alle mama’s –  ook als ze ziek, tijdelijk werkloos of verplicht van het werk worden verwijderd – recht op 1 week moederschapsverlof voor de bevalling en 14 weken na de bevalling .

Wie verplicht thuis moet blijven op het einde van een zwangerschap (om medische redenen of door tijdelijke werkloosheid), wordt hiervoor ‘bestraft’: de laatste weken voor de bevalling tellen dan immers automatisch als moederschapsrust, waardoor er minder verlof overblijft na de bevalling. Een grove discriminatie, want uiteraard kiest niemand ervoor om ziek of tijdelijk werkloos te worden.

België behoort reeds tot de slechtste EU-landen om met zwangerschapsverlof te gaan. Vandaag bedraagt de moederschapsrust in ons land slechts vijftien weken, één week meer dan het opgelegde Europese minimum. Die moederschapsrust wordt verdeeld tussen een prenatale (voor de geboorte) en een postnatale (na de geboorte) rustperiode. De prenatale rust vangt ten vroegste zes weken en ten laatste één week voor de uitgerekende datum van de bevalling aan. Daardoor telt de postnatale rust maximaal veertien weken en minimaal negen weken.

De meeste moeders kiezen ervoor om zo lang mogelijk te blijven werken, en pas één week voor de (geschatte) bevallingsdatum met moederschapsrust te gaan. Zo hebben ze nog veertien weken over na de geboorte van hun baby. Maar wie ziek wordt of verplicht thuis moet blijven door zwangerschapscomplicaties of tijdelijke werkloosheid heeft die keuze dus niet: bij deze vrouwen begint vanaf de zesde week voor de uitgerekende datum de teller van de vijftien weken durende moederschapsrust te lopen.

Gun mama’s rust

zij-kant ijvert al jaren voor een wegwerken van deze discriminerende regeling. De kwestie kwam in het najaar in een stroomversnelling dankzij een  open brief aan de beleidsmakers waarin het gemeenschappelijk vakbondsfront, de mutualiteiten, de Gezinsbond en de Vrouwenraad eisten dat de tijd die een mama kan spenderen met haar pasgeborene niet afhankelijk mag zijn van haar gezondheidssituatie vóór de bevalling. “Gun mama’s rust!”, luidde de boodschap.

Dit signaal werd opgepikt door parlementslid Anja Vanrobaeys (sp.a) die een wetsvoorstel indiende om de weken moederschapsrust na de bevalling te waarborgen.

Vijftien weken gegarandeerd

Dat voorstel wordt nu wet: vanaf 1 maart 2020 hebben alle aanstaande moeders recht op hun vijftien weken moederschapsrust, los van ziekte of tijdelijke werkloosheid. De wet gaat dus in met terugwerkende kracht.

zij-kant is opgetogen, maar dringt ook aan op een uitbreiding van de moederschapsrust. Het Europees Parlement heeft al in 2015 met een resolutie het engagement herhaald om algemeen het betaald zwangerschapsverlof te verlengen naar 20 weken. Voor België wordt het dus hoog tijd om een volgende stap te zetten en de voorwaarden van de Belgische moederschapsrust te verbeteren.